Í síðustu viku fengum við viðurkenningu frá Sveitarfélagi Skagafjarðar fyrir „Einstakt framtak" – Sögusetur íslenska fjárhundsins. Í umsögninni segir: "Eftir tveggja og hálfs árs rannsóknar- og undirbúningsvinnu opnaði fjölskyldan á Lýtingsstöðum Sögusetrið, Sögusetur íslenska fjárhundsins í sérbyggðu húsnæði í maí á þessu ári. Um er að ræða einstaka sýningu um sögu íslenska fjárhundsins sem hefur það markmið að varðveita og miðla upplýsingum um þessa séríslensku hundategund, gefa henni rými og gera hana sýnilega og aðgengilega. Á setrinu getur fólk fræðst um sögu hunda á Íslandi, allt frá landnámi til nútímans, um þjóðtrú og einnig sögur af frægum hundum. Einnig er hægt að horfa á alls kyns myndbönd og heimildarmyndir, skoða gamlar ljósmyndir og koparstungur, fletta í gegnum bækur, lesa gömul skjöl og bréf og uppgötva mýkt spunnins bands úr hundahári. Þrír íslenskir fjárhundar á bænum mynda skemmtilega móttökunefnd. Sögusetur íslenska fjárhundsins hefur vakið mikinn áhuga bæði Íslendinga og erlendra ferðamanna, auk þess sem fjölmiðlar hafa fjallað um það. Sögusetur íslenska fjárhundsins er lifandi vitnisburður um hvernig ástríða, virðing og sjálfbærni geta sameinast í einstöku framtaki, sem varðveitir menningararf fyrir komandi kynslóðir." Við erum afar stolt af þessari viðurkenningu og þökkum kærlega fyrir okkur.
Sögusetur Íslenska fjárhundsins hefur nú verið opið í rúmlega þrjá mánuði og því kominn tími til að líta aðeins yfir hvernig fyrsta sumarið hefur gengið. Í stuttu máli hafa viðtökurnar farið langt fram úr væntingum. Mér þykir óskaplega vænt um hve Íslendingar hafa verið duglegir að heimsækja sýninguna og sýnt bæði þjóðarhundinum og sögu hans mikinn áhuga. Fjöldi fallegra (fjár)hunda kom með eigendum sínum í heimsókn – og voru þeir auðvitað velkomnir líka. Það sem stóð upp úr hjá erlendum gestum var að fæstir þeirra vissu yfirhöfuð af tilvist íslenska fjárhundsins. Mér er óhætt að segja að það hafi tekist vel að kynna þjóðarhundinn fyrir hundruðum erlendra gesta sem komu fyrst og fremst til að upplifa hinn íslenska hest. Margir voru mjög hissa á að hafa aldrei heyrt af þessari séríslensku hundategund. En það komu líka gestir sem þekktu hana vel, áttu sjálfir íslenska fjárhunda og jafnvel rækta þá í sínu heimalandi. Í sumar hafa átt sér stað mörg skemmtileg og áhugaverð samtöl – og jafnvel augnablik sem gáfu gæsahúð. Mig langar sérstaklega að nefna heimsókn Rafns Jónssonar, sem [árið 1984 kærði þáverandi fjármálaráðherra Albert Guðmundsson](https://www.fjarhundur.is/is/blog/hundabann-i-reykjavik-i-60-ar) fyrir ólöglegt hundahald eftir að hafa opinberað hundahaldið í sjónvarpi. Rafn var ekki síður hissa að sjá nafnið sitt á sýningunni en ég var að fá hann í heimsókn. Önnur eftirminnileg heimsókn var sú Patricia Putmans í tengslum við Dag íslenska fjárhundsins. Patricia, eða Pat, vann á sínum tíma með Mark Watson og aðstoðaði hann bæði við að flytja íslenska fjárhunda til Bandaríkjanna árið 1955 og við að safna efni í bókina [_The Iceland Dog 874–1956_](https://www.fjarhundur.is/is/blog/bokagjof). Að hitta þessa hressu konu, sem lét draum sinn rætast með því að koma til Íslands og heimsækja Glaumbæ á 84. aldursári, verður mér ógleymanlegt. Nú styttist í haustið og sumarið er að líða undir lok. Fram undan eru haustverk og langur vetur sem ég hlakka til að nýta í áframhaldandi rannsóknarvinnu og til að safna fleiri sögum. Markmið ársins var að opna sýninguna – og það tókst afar vel. Nú tekur við næsta skref: að byggja setrið enn frekar upp. Sögusetrið verður opið daglega út september, en eftir það eftir samkomulagi. Mynd: Patricia Putman heldur á bókinni _The Iceland Dog_ fyrir framan upplýsingaspjald um Mark Watson á Degi íslenska fjárhundsins, 18. júlí 2025.
Til hamingju með daginn, kæru eigendur og vinir íslenska fjárhundsins! 18.júlí er afmælisdagur Mark Watsons, sem við gjarnan köllum bjargvætt íslenska fjárhundsins. Í ár er dagurinn haldinn hátíðlegur í tíunda sinn um allt land, en einnig á erlendum vettvangi. Samfélagsmiðlar fyllast af myndum af fallegum hundum og sýna hversu fjölbreytt tegundin er þegar kemur að litaafbrigðum og feldgerð. Í tilefni dagsins eru haldnir viðburðir og fyrir utan hátíðarhöld í Árbæjarsafni í Reykjavík má sérstaklega nefna viðburðinn hér í Skagafirði, sem nefnist „Mark Watson dagur“. Watson tengist ekki aðeins björgun íslenska fjárhundsins, heldur einnig uppbyggingu gamla bæjarins í Glaumbæ, sem var fyrsta byggðasafn Íslands. Við munum byrja hátíðarhöldin hér hjá okkur á Lýtingsstöðum, þar sem við eigum von á gestum með hunda eftir hádegi. Frítt verður inn á Sögusetrið í dag. Síðan færum við okkur yfir í Glaumbæ til að gleðja gesti þar frá kl. 16–18. Einnig er von á heiðursgesti sem ég er mjög spennt að hitta. Viðstödd verður Patricia Putman, sem hefur helgað líf sitt hundarækt og þjálfun, þar sem íslenski fjárhundurinn hefur átt sérstakan sess. Pat er formaður fræðslunefndar dómara og fulltrúi AKC fyrir samtök íslenska fjárhundsins í Ameríku (ISAA). Hún vann með Mark Watson á fimmta áratugnum að bók hans „The Iceland Dog 874–1956“ og átti einnig stóran þátt í vali og innflutningi íslenskra hunda til Bandaríkjanna. Pat mun segja nokkur orð um Mark Watson og íslenska fjárhundinn í tilefni dagsins. Streymt verður frá erindi Pat á Facebooksíðu Byggðasafns Skagfirðinga. Hundarnir okkar verða skreyttir í dag með íslenskum borða festum í hálsólina! Mig langar að enda á fallegri tilvitnun sem ég las á samfélagsmiðlum í gær, en hún er úr Sjálfstætt fólk eftir Halldór Laxness **„Hvernig sem allt veltist, eiga menn þó að minnsta kosti minningarnar um hunda sína, þær getur enginn tekið frá okkur!“** Njótið dagsins!
Lýtingsstaðir, 561 Varmahlíð.
561 Varmahlíð
Sími: +354 893 3817
[email protected]